هر روزه شمار بسیار زیادی از کالاهای مورد نیاز مردم در محورهای ارتباطی کشور حمل می شود تا به مقصد برسد. از مواد غذایی مورد نیاز همه ما تا ابزار صنعتی و ساختمانی، پوشاک و دیگر اقلام همه و همه روزانه در زمین، دریا و هوا جابجا می شوند تا به مقصد برسند. در این مطلب از بلاگ ایپاد قصد داریم به مفهوم بارنامه و انواع بارنامه زمینی، ریلی، دریایی و هوایی بپردازیم.
بارنامه چیست؟
بارنامه سندی است که بر اساس آن ارسال کننده، کالای خود را در اختیار حمل کننده جهت انتقال آن به نقطه ای مشخص قرار می دهد. بارنامه دو ویژگی مهم دارد: اول، وجود بارنامه دلالت بر رسید کالا است که توسط حمل کننده به صاحب کالا داده می شود. دوم وجود بارنامه نشان دهنده سند مالکیت کالا در زمان حمل توسط دارنده بارنامه است.
بارنامه حمل با کامیون Truck Way Bill
)بارنامه جابجایی کالای داخلی – بارنامه جاده ای داخلی(
این نوع بارنامه توسط دولت چاپ و طی مقررات از طریق سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای در اختیار موسسات و شرکت های حمل ونقل قرار داده می شود. بارنامه جاده ای داخلی دارای شش نسخه است و ویژگی های بارنامه جاده ای داخلی به شرح زیر است:
- بارنامه مخصوص گیرنده کالا (نسخه تمبردار)
- بارنامه مخصوص سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای
- بارنامه مخصوص راننده
- بارنامه مخصوص فرستنده کالا
- بارنامه مخصوص شرکت یا موسسه حمل و نقل
اطلاعات موجود در بارنامه جاده ای داخلی
- اطلاعات عمومی: شماره بارنامه ، سریال بارنامه ، مبدا ، مقصد، نوع کالا
- اطلاعات راننده: نام نام خانوادگی راننده، شماره شناسنامه و کد ملی راننده، محل سکونت، شماره گواهینامه، محل صدور و شماره کارت هوشمند، دفترچه کار راننده اول و راننده دوم
- اطلاعات خودرو: شماره پلاک وسیله نقلیه، سری پلاک، محل شماره گذاری، نوع بارگیر، کارخانه ساخت، شماره کارت هوشمند ناوگان
بارنامه حمل با کشتی Ocean/Marine Bill of lading
سندی است که توسط شرکت کشتیرانی و یا نماینده آن در برابر دریافت کالا و مشخص شدن هزینه آن جهت حمل صادر می شود. در این بارنامه مشخصات کامل بار قید و توسط فرمانده کشتی امضاء می شود. به موجب آن تعهد می شود بار توسط کشتی به مقصد حمل و تحویل گیرنده داده شود. هر بارنامه دریایی یا اسناد مشابه دیگری که به استناد آن قرارداد اجاره کشتی، رابطه بین متصدی باربری و دارنده بارنامه یا سند مذکور را از زمان صدور تعیین کند، قرارداد باربری تلقی می شود.
بارنامه حمل با هواپیما Air Waybill
راهنامه یا بارنامه هوایی، معمولا در ۱۲ نسخه صادر شده که ۳ نسخه اصلی آن از نظر تجارتی مهم بوده و بقیه نسخ آن برای قسمت های داخلی شرکت هواپیمایی به کار برده می شود. این نوع بارنامه باید دارای مهر شرکت هواپیمایی و شامل اطلاعات مربوط به تاریخ پرواز و شماره پرواز باشد. گفتنی است این نوع بارنامه قابل معامله نیست.
۳ نسخه اصلی بارنامه هوایی:
- نسخه اصلی اول برای شرکت حمل کننده یا صادر کننده FOR CARRIER
- نسخه اصلی دوم برای گیرنده کالا FOR CONSIGNEE
- نسخه اصلی سوم برای فرستنده کالا FOR SHIPPER
بارنامه حمل با قطار Rail Waybill
سندی است که توسط شرکت های راه آهن در ایستگاه های بارگیری صادر می شود و شرکت راه آهن طی این سند اعلام می کند که کالای مندرج در راهنامه را تحویل گرفته و می پذیرد که آن را صحیح و سالم به مقصد برساند. راهنامه راه آهن، غیر قابل معامله و انتقال است.. سه مبدأ ورودی کالا از طریق راه آهن در ایران عبارتند از:
- کالا هایی که از مبادی راه آهن میر جاوه وارد ایران شده و مقصد این کالاها ایستگاه راه آهن زاهدان است.
- کالا هایی که از کشورهای اروپایی و یا از طریق ترانزیت کشورهای اروپای شرقی و اتحاد شوروی حمل شده و از طریق مرز جلفا وارد ایران می شود.
- کالا هایی که از مبدا اروپا از طریق کشور ترکیه حمل شده و از مرز رازی وارد ایران می شود.
۱۰ ویژگی اصلی بارنامه حمل با قطار
- نام و آدرس فرستنده کالا
- نام ایستگاه مبدأ و مقصد کالا
- نام و آدرس گیرنده کالا
- تعیین نوع کالا و مشخصات آن از قبیل تعرفه، ابعاد و غیره
- وزن کالا ، تعداد بسته ها و مشخصات بسته بندی
- شماره واگن
- ذکر جزئیات مورد لزوم جهت گمرک
- هزینه حمل کالا (معمولا بر اساس تعرفه راه آهن مربوطه)
- اطلاعات بار: نام محموله، وزن، نوع بسته بندی، تعداد بسته، مبدأ بارگیری، مقصد تخلیه
- اطلاعات مالی: مبلغ کل کرایه، پیش کرایه، باقیمانده کرایه، حق پایانه، کمسیون دریافتی، حق بیمه پرداختی